تشخیص سن سگ از روی دندان

تعیین سن در سگ بر اساس تغییرات دندانی

همواره یکی از مشکلاتی که درمورد سگ هایی که از تاریخ تولد دقیق آن ها مطلع نیستیم تعیین سن آن ها می باشد. به خصوص درمورد توله سگ هایی که باید از نظر واکسیناسیون و موارد درمانی مورد ارزیابی قرار بگیرند. تعیین سن بر اساس دندان ها در سگ یکی از دسترس ترین روش هاست. اما در نظر داشته باشید که هرچه سن سگ افزایش پیدا می کند تعغیرات دندان در سگ کمک کمتری برای تعیین سن به ما خواهد کرد. البته تشخیص سن سگ از روی دندان به عوامل محیطی و اختصاصی متعددی وابسته است. احتیاط را فراموش نکنید چون ممکن است انگشتان دست خود را از دست بدهید.

آیا سگ ها دندان شیری دارند؟

سگ ها هم مانند انسان ها دو مرحله ی دندانی شیری و دائمی دارند. بنابراین یکی از روش های تعیین سن تشخیص سن سگ از روی دندان های شیری و دائمی ٬ تعغیرات ایجاد شده و زمان رشد آن ها می باشد. معمولا تعغیرات دندان های پیشین در سگ ها به خصوص سگ های مسن تر ملاک تعیین سن در سگ ها می باشد. سگ ها هم مانند بسیاری از حیوانات Diphydont هستند. یعنی رشد دندان هایشان در دو مرحله صورت میگیرد. ابندا دندان های شیری سپس دائمی.

[caption id="attachment_16066" align="alignnone" width="479"] آیا سگ ها دندان شیری دارند؟[/caption]

در سگ دندان ها به 4 نوع تقسیم بندی می شوند.

1. دندانهای پیش ( Incisors )

2. دندانهای نیش ( Canines )

3. دندانهای پیش آسیا ( Pre Molars )

4. دندانهای آسیا ( Molars )

چه عواملی بر رشد دندان در سگ ها موثر است؟

سلامت عمومی ٬ تغذیه ی مناسب ٬ جنس ٬‌ نژاد و حتی فصلی که توله سگ به دنیا آمده است بر روی سرعت رشد دندان سگ موثر می باشد. در سگ های ماده نسبت به نر ها دندان سریعتر ظاهر می شود. همچنین توله سگ های متولد تابستان دندان آوری سریعتری از توله های متولد زمستان دارند. فاکتور های دیگری نیز موثر هستند از جمله اینکه دندان نژاد بزرگ زودتر از نژاد کوچک ظاهر می شود. گاهی در نژاد های کوچک دندان های شیری تا زمان رویش دندان دائمی باقی می مانند. برای اینکه جلوی رشد دندان های دائمی را نگیرند توسط دامپزشک باید برداشته شوند.

تشخیص سن سگ از روی دندان

دندان های شیری در توله سگ ها

توله سگ بدون دندان متولد می شود. در سه هفته ی اول هیچ دندانی ندارد. از هفته 3 ـ 4 دندان های شیری شروع به بیرون آمدن می کنند. ابتدا دندان های نیش و سپس دندان های پیش ابتدا در فک بالا و سپس فک پایین حیوان ظاهر می شوند. در هفته 6 توله سگ در هر نیم آرواره 1 دندان نیش ٬ 3 دندان پیش و 3 دندان پیش آسیا دارد. در سن 60 روزگی دندان های شیری از هم فاصله گرفته اند و سطح دندان پیش کمی ساییده می شود. جایگزینی دندان های پیش دائمی با شیری در سن 3/5 ـ 4 ماهگی شروع می شود و در 5 ماهگی کامل می شود.

وجود دندان های شیری و دائمی باهم در سگ ها

جایگزینی دندان های نیش بین 5 ـ 6 ماهگی صورت میگیرد. در این زمان هر دو دندان شیری و دائمی نیش باهم حضور دارند. در 5 ماهگی دندان های نیش دائمی به طور کامل درآمده اند اما دندان نیش هنوز شیری است. دندان نیش دائمی و شیری  در سگ همزمان در سن 6 ـ 7 ماهگی وجود دارد. در این زمان دندان ها کاملا سفید هستند و هیچ اثری از جرم گرفتگی یا سایش روی آن ها دیده نمی شود. معمولا دندان های سگ در 8 ماهگی کامل می شود. با رشد دندان دائمی خون رسانی به دندان شیری کاهش پیدا می کند و می افتند.

دندان های دائمی در سگ

بعد از سن یک سالی طریقه ی جویدن غذا و سلامت دهان و دندان تشخیص سن سگ از روی دندان را مشکل می سازد. اما میتوان از روی سایش دندان ها سن تقریبی سگ را تخمین زد. این روش در سگ های نژاد بزرگ بیشتر جواب می دهد. در 6 ماهگی سایش دندان پیش مرکزی فک پایین شروع می شود تا 18 ماهگی کامل می شود. از 1/5 تا 2 سالگی سایش دندان های پیش میانی فک پایین شروع می شود و در 2/5 کامل می شود.  2/5 تا 3 سالگی دندان های پیش مرکزی فک بالا شروع به سایش می کنند. سن 3/5 تا 4 سالگی شاهد سایش دندان های پیش میانی فک بالا خواهیم بود. بین سنین 4/5 تا 5 ساگی ساییدگی دندان های پیش کناری مشاهده می شود. همچنین دندان های نیش نیز علائمی از ساییدگی نشان می دهند. در 7 سالگی پیش های مرکزی فک پایین حالت بادامی شکل پیدا می کنند. در سن 8 ـ 9 سالگی سطح سایش دندانهای پیش میانی فک پایین و در 9 ـ 10 سالگی فک بالا به صورت شیب دار در می آید. بقیه ی دندان های پیش بین 12 ـ 16 سالگی و دندان های نیش بین 16 ـ 20 سالگی می افتند.

[caption id="attachment_16068" align="alignnone" width="585"] آیا سگ ها دندان شیری دارند؟[/caption]

آیا همیشه تغییرات دندان در سگ به همین شکل است؟

این الگوی تعیین سن در سگ در شرایطی در نظر گرفته شده است که هنگام سایش دندان ها دندان های پیش کاملا روی هم قرار گرفته باشند. اگر فک سگ طوری باشد که دندان ها روی هم قرار نگیرند یا دندان های پیش پایینی جلوتر قرار بگیرند ساییدگی در دندان سگ منفاوت خواهد بود. بنابراین سایش دندان ها در نژاد هایی مثل coli یا داشهوند (Dachshund) که فک پایینشان کوتاهتر است و در نژادهایی مثل باکسر ( Boxer ) ٬ بولداگ ( Bulldog ) و پکینز  (Pekingese) که از نظر ژنتیکی فک بالایی کوتاهتری دارند متفاوت خواهد بود.

شما می توانید برای جمع بندی مطالب آموخته شده در رابطه با تشخیص سن سگ از روی دندان و  دندان شیری در سگ ها فایل pdf  تغييرات ایجاد شده در دندان سگ  را دانلود نمایید.