احساس مالکیت در سگ ها ; علت و آموزش رفع آن

حفاظت از منابع در سگ ها، که به آن "احساس مالکیت" نیز می گویند، می تواند برای صاحب سگ بسیار نگران کننده و ترسناک باشد.
گاهاً اتفاق میوفتد که سگ شما استخوان یا وسیله ای را از روی زمین بر میدارد و آنرا تکه تکه میکند. شما دوست ندارید که سگتان در اثر تکه کوچکی از یک استخوان دچار خفگی شود. از این جهت مجبور به گرفتن استخوان از او هستید که ناگهان با دندان نشان دادن ، غر غر کردن و حمله و گاز گرفتن سگ خود مواجه میشوید.
در بسیاری از مواقع آنها با دزدیدن خوراکی به زیر مبلمان و یا نقطه ای امن فرار میکنند. در این حالت شما خم میشوید تا خوراکی را از او پس بگیرید که با چشم تو چشم شدن با آن ، سگی وحشی را میبینید.

نگهبانی از منابع ( چه غذایی و چه غیر غذایی) زمانی اتفاق می‌افتد که سگ‌ها رفتارهایی مانند غرغر کردن، حمله کردن یا گاز گرفتن از خود نشان می‌دهند. در دنیای رفتارشناسی سگ ها به این مشکل "پرخاشگری مالکانه" یا  "possessive aggression" گفته میشود که در هر نژادی از سگ ها ممکن است رخ دهد.
آموزش زودهنگام در زمان تولگی می تواند به جلوگیری از احساس مالکیت نسبت به هر چیزی به شما کمک کند تا اتفاقی برای شما یا هر موجود زنده ی دیگری در این بین نیوفتد.

دلیل احساس مالکیت سگ نسبت به استخوان یا غذا چیست؟

سگ‌ها از چیز های ارزشمند خودشان محافظت میکنند. در دنیای سگ ها هیچ چیز به اندازه غذا برایشان ارزشمند نیست. سگ احساس می کند چیزی در شرف از دست دادن است و برای نگه داشتن آن اقدام می کند. این یک رفتار طبیعی حیوانی است که میتواند در هر موجود زنده ای از جمله انسان هم باشد.  دسترسی به منابعی مانند غذا، آب و فضای امن برای بقا ضروری است.

پاتریشیا مک کانل آن را به خوبی تعریف می کند:

"هر رفتاری که دیگران را از گرفتن یا نزدیک شدن بیش از حد به یک شی یا منطقه با ارزش در اختیار سگ منصرف کند".

پس محافظت از بیشترین دارایی خود ، حق طبیعی سگ هاست. اما این رفتار تا حدودی رفتار گله است. رفتار گله معمولا در بین سگ هایی با جمعیت 2 به بالا اتفاق میوفتد. در این زمان هر گله از 2 نقش تشکیل میشود.

1- رئیس گله 2- اعضای گله

پس تا اینجای کار میتوانیم بگوییم که نگهبانی از منابع، همانطور که گفته شد، یک غریزه ارزشمند برای سگ های وحشی است، زیرا به آنها اجازه می دهد با وسایل محدود ( غذا و استخوان ) در طبیعت زنده بمانند. اما برای حیوانات اهلی به دلیل اینکه اکثر مواقع تنها سگ خانه ما هستند و از بسیاری از غریضه های خود بدورند، احساس مالکیت ویژگی بزرگی نیست.

احساس مالکیت نسبت به ظرف غذا سگ

حفاظت از منابع می تواند بین حیوانات خانگی نیز اتفاق بیفتد. ممکن است شما در حال حاضر که در حال مطالعه این مقاله از وبسایت تخصصی آموزش سگ همیارپت هستید از 2 سگ نگهداری کنید ، در این شرایط اگر یکی از سگ هایتان از کنار دیگری عبور کند، ممکن است سگ ، رفتار پرخاشگری غذایی یا احساس مالکیت نسبت به ظرف غذا نشان دهد. در برخی از شرایط ممکن است سگتان از شما ، در برابر سگ دیگری محافظت کند.  به خصوص اگر به شما به چشم منبع تامین کننده غذایی یا بازی نگاه کند. اگر اخیراً یک توله سگ جدید یا سگی را به خانه آورده اید، سگ دیگر شما ممکن است رفتارهای تهاجمی جدیدی در اطراف اسباب بازی ها و غذای خود نسبت به سگ جدید نشان دهد.

پس با نکاتی که در بالا گفته شد راحت میتوانیم این موضوع را که سگ ما نسبت به سگ جدیدمان حسودی میکند را رد کنیم. اگر بگوییم سگ هایمان به یکدیگر حسودی میکنند ، دیدگاه انسانی خود را به این قضیه نسبت داده ایم که این کاملاً اشتباه است. آنها فقط بر سر منابع و منافعشان که میتواند محبت یا غذا و یا بازی کردن باشد باهمدیگر دعوا میکنند.

محافظت از منابع و منافع

درست است که در بالا گفتیم نگهبانی از منابع یک رفتار طبیعی در سگ است اما بصورت کلی رفتار مطلوبی نیست. اگر سگی هر سری به گاز گرفتن یا مبارزه برای نگهداری از یک وسیله تمایل داشته باشد، حفاظت از منابع به یک مشکل خطرناک تبدیل می شود. پرخاشگری در اطراف غذا، اسباب بازی یا فضا، می تواند منجر به گاز گرفتن انسانی توسط سگ یا دعوا بین حیوانات خانگی شما شود. این امر به ویژه در خانه‌ای که کودکان خردسال، اعضای خانواده مسن در آن هستند کمی نگران‌کننده است.

بیشترین گزارشات نشان میدهد که سگ ها بیشتر نسبت به غذا یا ظرف غذای خود احساس مالکیت میکنند. اما در برخی از موارد احساس مالکیت ها میتواند متنوع باشد. یک سگ می تواند با هر کالایی که به نظر آنها "ارزشمند" است، از منابع محافظت کند. این وسیله میتواند از نظر ما ساده و بی ارزش ترین چیز باشد. برای مثال جوراب ، قطعا ارزش یک جوراب در نزد صاحب بسیار بی ارزش است (البته همین الان جوراب واقعا گرونه! :) ) اما در دنیای سگ ها ممکن است تنها دارایی آنان باشد. رفتار های خرافی و استنباط های اشتباه در دنیای حیوانات زیاد اتفاق میوفتد. آنها میتوانند نسبت به در یک ماشین لباسشویی حساس شوند. بطوریکه در موردی ، صاحب اجازه باز و بستن درب این ماشین لباسشویی را ندارد.

پس بصورت کلی میتوانیم محافظت از منابع یک سگ را به 2 دسته کلی تقسیم کنیم :

1- پرخاشگری غذایی

• غذا و تشویقی
• ظرف غذا (پر از غذا یا خالی)
• استخوان و جویدن سگ خوراکی

2- پرخاشگری غیر غذایی

• اسباب بازی
• "کالاهای قاچاق" دزدیده شده (دستمال کاغذی، جوراب یا وسایل شستشو، کفش)
• فضا (تخت سگ، جعبه، موقعیت آنها روی مبل یا تخت، منطقه تغذیه آنها)
• صاحب آنها (از سایر حیوانات خانگی در خانه یا حتی از افراد دیگر)

[caption id="attachment_25174" align="aligncenter" width="1024"] احساس مالکیت نسبت به صاحب[/caption]

نشانه های حس مالکیت یک سگ

در پایین لیستی از بارزترین نشانه های حس مالکیت یک سگ نسبت به غذا یا غیرغذا عنوان شده است. اما متاسفانه در ایران بسیاری از افراد به محض مشاهده چنین علائمی با مربی سگ تماس نمیگیرند و خود کار را پیش میبرند : 

• غرغر کردن
• حمله ور شدن
• تعقیب شما یا حیوان دیگری
• گاز گرفتن

این مواردی که در بالا ذکر شد ، معمولاً در زمانی رخ میدهد که دوز حس مالکیت نسبت به ظرف غذا بسیار بالاست. اما  یک مربی سگ معتبر، رفتار شناس سگ یا فردی که تجربه خواندن زبان بدن سگ را دارد ، اغلب این علائم ظریف تر را قبل از اقداماتی که در بالا توضیح داده شد مشاهده می کند:

• ثابت شدن بدون هیچ عکس العملی
• سریعتر غذا خوردن
• گرفتن یک مورد و دور شدن
• سر به سمت ظرف غذا اما چشمان کاملا حواس جمع به شخص یا سگ دیگر
• تغییر حالت و مسدود کردن ظرف غذا جهت دسترسی
• خیره شدن یا ردیابی فرد یا حیوان خانگی در حال نزدیک شدن به چشم
• بالا بردن لب ها ونشان دادن دندان
• گوش ها صاف به سر چسبیده شده اند
• چشم ها گرد و حالت تهاجمی

چه چیزی باعث حفاظت از منابع در سگ ها می شود؟

شاید شما هم مثل سایرین به این فکر میکنید که من از دوران تولگی ، همه چیز از بهترین ها را در اختیار توله سگ خود گذاشته ام. او تا به حال کمبود چیزی را نداشته است! چطور ممکن است که الان با من یا شخصی اینگونه رفتار کند؟ به یاد داشته باشید - حفاظت از منابع یک رفتار طبیعی و غریزه سگ است!

حفاظت از منابع و احساس مالکیت به خودی خود برای شما نباید تعجب آور باشد. با این حال، شدتی که سگ با آن از غذا، اقلام یا فضای خود محافظت می‌کند می‌تواند تحت تأثیر سایر عوامل مؤثر باشد، مانند:

• ژنتیک
• تاریخچه کمبود منابع
• فشار
• نحوه ارائه ، برداشت یا تعامل ما از رفتار های دیگر او
• ارزش ذاتی مورد
• توجه یا عدم توجه به زمینه یا نیازهای فیزیکی سگ (مانند کمبود انرژی، خستگی، گرسنگی، تشنگی و غیره)
• مسائل پزشکی زمینه ای، مانند درد
• اعمال شخص یا حیوان دیگر

چه نژاد از سگ هایی احساس مالکیت بیشتری دارند؟

در حقیقت در جواب این سوال بایستی بگوییم که هر سگی از هر نژادی میتواند در بحث resource guarding ها بسیار شدید عمل کند. فرقی نمیکند که شما این سگ را از نقاهتگاه به سرپرستی قبول کرده اید یا از مراکز پرورش سگ ، خریداری کردید. هر سگی می تواند مستعد نگهبانی از منابع باشد. کوستانزا می‌گوید که این مخصوص یک نژاد نیست. سگ ها نیز همانند انسان شخصیت های مختلفی دارند.
یکی از عوامل دیگر محیطی که یک سگ در آن بزرگ می‌شود نیز می‌تواند تعیین کند که آیا آنها مشکلات حفاظت از منابع دارند یا نه.

در رفتار حفاظت از منابع ( چه غذایی و چه غیر غذایی ) سگ دچار رفتار های خرافاتی میشود. برای مثال سگ فرقی بین افرادی که واقعا میخواهند از او منابع را بدزدند و افرادی که فقط قصد عبور و مرور از ان ناحیه را دارند قائل نمیشود و در هر صورت رفتار پرخاشگرانه ای نشان خواهد داد. این حتی میتواند شامل چشم تو چشم شدن با سگ هم باشد. یعنی با چشم تو چشم شدن با سگتان ، او شروع به دندان نشان دادن و یا حمله به سمت شما کند.

در واقع در رفتار پرخاشگرانه احساس مالکیت سگ ها ، آنها به محرک پاسخ می دهند، نه عمل واقعی. از همین رو این یکی از دلایلی است که چرا حفاظت از منابع یک رفتار مشکل ساز و بالقوه خطرناک در حیوان خانگی است.

سید رضا نبوی چاشمی ، مربی بین المللی سگ ها میگوید:

" سگ های بسیار زیادی در ایران ، با مشکل احساس مالکیت سگ روبرو هستند. اکثر آنها نسبت به ظرف غذای خود ری اکشن نشان میدهند. بیشتر آنها بصورت ذاتی ، سگ های سلطه جویی هستند و ژنتیک باعث آن است. اما در موارد بسیاری نیز عدم دسته بندی غذایی درست یا همان اصول تغذیه اشتباه باعث بوجود آمدن این مشکل شده است. به این نکته فکر کنید که این سگ چرا نسبت به ظرف آب اینقدر حساس نیست. زیرا در طول روز مدت زمان زیادی در اختیار او قرار گرفته است. ما طبق اصول نگهداری درست یک سگ این موضوع را میدانیم که ظرف غذای او هیچوقت نباید پر باشد. از این رو ، او همیشه به فکر تمام شدن منابع خود است. این موضوع سگ ما را بسیار حساس میکند. از طرفی ریختن همیشگی غذا در ظرف غذا ، بدون دلیل ، میتواند رفتار های خرافاتی دیگر سگ را نیز تقویت کند. این موارد دست به دست هم میدهند و یک سگ را به مرحله پرخاشگری نسبت به ظرف غذا نزدیک میکند."

[caption id="attachment_25176" align="aligncenter" width="598"] حس تملک بین دو سگ[/caption]

محافظت از منابع در بین 2 سگ

سگ ها از منابع خود دربرابر هم محافظت میکنند. به این می گویند نگهبانی از منابع سگ محور. رفتارهای نگهبانی می‌تواند روی یک مکان استراحت خاص، کاسه‌های غذا، یا جویدنی ها و اسباب‌بازی‌های با ارزش اتفاق بیفتد. هنگامی که منابع محدود هستند ، مثلا یک جویدنی برای دو سگ ، سگ ها تمایل بیشتری برای حفاظت از یک خوراکی جویدنی در برابر هم دارند.

بزارید این سوال رو از خودمان بپرسیم. آیا یک خوراکی ارزش دعوا کردن را دارد؟

خوشبختانه، بیشتر سگ‌ها ارزیابی می‌کنند که آیا یک منبع خاص ارزش کافی برای جنگیدن دارد یا خیر. خطر آسیب دیدن با جنگیدن با سگ دیگر برای چیزی کم ارزش وجود ندارد. بسیاری از سگ‌ها با استفاده از زبان بدن و صداها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا تمایل خود را نسبت به چیزی که سگ دیگر دارد بیان کنند یا به دیگری بگویند که آنها را تنها بگذارد.

برای مثال در ویدئوی پایین میبینید که یک سگ با زبان بدن و اشاره خود به سگ دیگری میگوید تا او را با خوراکی اش تنها بگذارد. او از جنگیدن با سگ دیگر بیزار است و سعی میکند قضیه را خیلی مسالمت امیز حل کند.

رفع احساس مالکیت نسبت به ظرف غذا

صاحبانی که چندین و چند سگ داشته اند و بطوری میشود گفت با تجربه هستند میدانند که هنگام غذا خوردن یا لذت بردن یک سگ از یک اسباب بازی، حیوان را اذیت نکنند. مربیان سگ هم شاه کلیدی در دستان خود دارند و از همین رو یک سگ مربی نمیتواند پرخاشگر مالکی شود زیرا آنها همیشه بهترین ها را از دست خود به سگ میدهند. خوراکی ، غذا ، اسباب بازی ، توپ و هر چیزی را برای سگ تعریف میکنند و با آموزشات و بالا بردن سطح فرمانپذیری او را تبدیل به یک سگ مطیع میکنند.

با این حال از آنجایی که ما با سگ هایمان در حال زندگی روزانه هستیم. و آنها نیز از زندگی مسالمت آمیز خود با ما لذت میبرند. بهتر است تا در قبال جویدن یک استخوان یا یک چیزی که دوست دارند ، خوراکی یا وسیله بهتری برای ارائه در دستان خود داشته باشیم. با این کار همیشه به سگ خود این را یاد خواهیم داد که بهترین ها از جانب ما به تو داده میشود. اگر که رفتار مناسبی داشته باشی ، قطعاً خوراکی و تشویقی های بهتری برای تو در نظر خواهم گرفت.

متاسفانه مربیان بسیاری که از متد های قدیمی همچون متد رفع آلفای سگ به روش آلفارول استفاده میکنند و بسیار بر روش منفی کار کردن مصمم هستند. استفاده از تنبیه به عنوان روشی برای رفع حساسیت نسبت به ظرف غذا میتواند منجر به حفاظت بیشتر از منابع شود.

شما میتوانید طبق روش زیر با او این تمرینات را کنید:

1-سگ خود را به مکانی مطمئن و بادوام ببندید.
2-6 تا 8 قدم از سگ فاصله بگیرید و غذاهایی مانند مرغ یا هات داگ را در جهت کلی سگ پرتاب کنید.
3- کنار سگ قدم بزنید و غذا را بیندازید، اما از حرکت دست نکشید. اگر سگ علائم هشدار دهنده ای مانند دندان نشان دادن را به شما می دهد، شما خیلی نزدیک آن شده اید.
4-هنگامی که این کار را چند بار انجام دادید، مراقب باشید که آیا زبان بدن سگ تغییر کرده است یا خیر.
5-اگر آنها با خوشحالی به شما نگاه کنند، پیش بینی می کنند که غذا به سمت آنها می آید، آنگاه میتوانید کمی نزدیک تر شوید.
کوستانزا تاکید دارد که این روند را به آرامی طی کنید و از عجله کردن سگ خودداری کنید.

سید رضا نبوی چاشمی ، به عنوان یک مربی سگ پیشنهاد میکند تا در طول تمرینات ، غذای سگ را با استفاده از روش درست تاییدیه های مثبت به سگ از طریق دست خود به او بدهید. با این کار او از دست شما یک غول چراغ جادو خواهد ساخت.
6-هدف نهایی این است که بتوانید به کاسه سگ نزدیک شوید بدون اینکه آنها احساس خطر یا استرس کنند.
با این حال، ما به شما توصیه می کنیم که از مربیان حرفه ای بخواهید که در انجام این کار کمک کنند، تا نکات و ترفندهایی را برای راهنمایی شما ارائه دهند.

توسعه غرش سگ هنگام غذا خوردن

در زمان حس مالکیت سگ ، چه کار هایی نباید کنیم؟

4- به پیشنهادات صاحبین سگ های دیگر توجه نکنید.

5- تمامی روش ها و متد های ممکن را امتحان نکنید.

نتیجه گیری

نگهبانی از منابع یا همان احساس مالکیت زمانی است که سگ حالت تدافعی به خود می گیرد تا شما را از یک آیتم یا "منبعی" خاص که برایش ارزشمند است دور نگه دارد. این منبع می تواند غذا، خوراکی ها، اسباب بازی ها، یک مکان خاص مانند یک تخت یا صندلی مورد علاقه اش ، یا گاهی حتی یک فرد باشد.

در دنیای سگ ها ، همانند گرگ ها ، ولع غذا خوری وجود دارد. علت تند غذا خوردن سگ ، ریشه در ژنتیک آنها دارد. این موضوع با احساس مالکیت سگ نسبت به غذا و دست زدن به غذای سگ رابطه دارد. از همین رو ، بسیاری مواقع این مشکل بصورت ژنتیکی در سگ های سلطه جو وجود دارد. در بسیاری از موارد هم در نتیجه آموزشات غلط یا عدم آموزش دادن به یک سگ ایجاد میشود. به شما پیشنهاد میکنیم تا در اولین فرصت نسبت به آموزش سگ خود اقدام فرمایید.