با شیوع بیماری تب دنگی در سراسر جهان و ورود این ویروس به داخل ایران ، بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی اعم از سگ و گربه از بابت انتقال این بیماری به حیوان خانگیشان ابراز نگرانی کرده اند. میدانیم که تب دِنگی از طریق پشه‌ای به نام پشه آئدس به انسان منتقل می‌شود اما آیا تب دنگی به حیوانات خانگی نیز انتقال می یابد؟ آیا تب دنگی به همان اندازه که برای انسان خطرناک است برای سگ ها و گربه ها نیز خطرناک است؟

تب دنگی چیست؟

تب دنگی عفونتی است که توسط ویروس دنگی ایجاد می‌شود و در بیشتر مواقع توسط پشه آئدس به خصوص گونه «آئدس اجیپتی» انتقال پیدا میکند. معمولاً 80 درصد مبتلایان این بیماری بدون علائم و یا با علائم خفیف هستند. این بیماری در افراد بسیار کمی کشنده خواهد بود که این در صورتی خواهد بود که ویروس دنگی در مغز عفونت ایجاد کند. درست است که تب دنگی با علائمی از جمله سردرد، کمردرد و پشت درد، تب معمولاً شدید و در برخی موارد خارش و جوش در قسمت‌های مختلف بدن گزارش شده اما بصورت نادر منجر به عفونت قلب و نارسایی کبد هم میشود.

آیا سگ من به تب دنگی مبتلا میشود؟

احتمال پخش شدن ویروس دنگی توسط پشه آئدس اجیپتی از دیگر پشه‌ها بیشتر است.  این پشه نزدیک به انسان‌ها زندگی می‌کند و به جای حیوان‌ها از انسان‌ها تغذیه می‌کند. و این یعنی احتمال اینکه یک انسان به تب دنگی مبتلا شود تا یک حیوان بسیار بیشتر است. اما غیرممکن نیست! چرا که تنها روش انتقال این بیماری تنها از طریق گزش نیست و ممکن است در ظرف آب تخم گذاری کند. و این احتمال ابتلای سگ و گربه شما به دنگی را بالا میبرد!

نظر یکی از صاحبان سگی که نسبت به ابتلای سگش به تب دنگی مشکوک شده بود!

من متوجه نقاط قرمز رنگ کوچکی در چندین قسمت بدن سگم شدم. وقتی حیوان خانگی ام را نزد دامپزشک بردم، دکتر دامپزشک گفت سگم پلاکتش پایین است. با خودم گفتم آیا سگ من مبتلا به تب دنگی شده است؟. دنگی همانطور که می دانیم از طریق نیش پشه منتقل می شود. در مورد سگ ها، شایع ترین عفونتی که از طریق پشه ها سلامتشان را به خطر می اندازد، بیماری کرم قلب در سگ ها است. اغلب اوقات، زمانی که سگ‌های مابا علائمی از جمله قرمز شدن نقاطی از بدن ، علائمی همچون سرماخوردگی، با پلاکت پایین، را نشان میدهند، شایع‌ترین بیماری که نظر دامپزشک را جلب میکند ارلیشیوز است که توسط Ehrlichia sp ایجاد می‌شود.

اثر این بیماری برای سگ های ما شبیه تب دانگ است. شایع ترین علائمی که صاحبان این سگ ها مشاهده می کنند ضعف، از دست دادن اشتها (حتی با وعده غذایی مورد علاقه خود!) است. برخی از سگ های مبتلا به ارلیشیوز ترشحات چشمی زیادی با نام «موتا» دارند. اگر لثه‌ها و داخل گوش‌هایشان را بررسی کنید، متوجه می‌شوید که نسبت به رنگ صورتی اصلی، نسبتاً کمرنگ است. همه این علائم به دلیل کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و اجزای آن، پایین بودن پلاکت‌ها و در بیشتر موارد بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید خون ایجاد می‌شوند.

مقایسه بیماری ارلیشیوز سگ با تب دنگی

عامل اصلی شیوع ارلیشیا کنه ها هستند. در صورتیکه عامل اصلی تب دنگی پشه ها است. اینها انگل‌های تنبل 8 پا با ظاهری عنکبوتی هستند که همیشه می‌بینیم که حیوانات خانگی‌مان را می‌مکند، و بله، به نظر می‌رسند که بیشتر اوقات وقتی روی سگ‌های ما هستند، خواب هستند. این کنه ها یا شبیه به رنگ قهوه ای و لاغر (نر) به نظر می رسند که با ماده ای چاق، خاکستری و درشت آغشته به خون همراه است. فریب شخصیت تنبل این انگل ها را نخورید، کنه ها خزنده های بسیار سریعی هستند و می دانند چگونه میزبان خود (سگ) را پیدا کنند. این بدان معناست که سگ ما حتی اگر تماس مستقیمی با سگ های دیگر نداشته باشد می تواند کنه بگیرد. تنها یک نیش کنه برای انتقال ارلیشیا لازم است. همچنین بسیار ممکن است که سگ ما قبل از شروع علائم بالینی به این بیماری مبتلا شده باشد.

اگر شما کل بدن سگ خود را بررسی کردید و کنه ای پیدا کردید یا سگ شما در محیط های مرطوب زندگی میکند احتمال خیلی زیاد از طریق کنه به ارلیشیا سگ مبتلا شده است. اگر ظرف او در محیط بیرونی قرار گرفته است و دائما آب در دسترس اوست و شما هیچ نظارتی بر آن ندارید احتمال اینکه پشه آئدس در آن تخم گذاری کرده باشد و حیوان شما به آن مبتلا شده باشد نیز هست.

• علائم بیماری ارلیشیوز سگ :  جدای از علائم بالینی رایجی که قبلا ذکر شد، برخی از سگ ها ممکن است علائم بالینی نه چندان رایج مانند کوری، علائم عصبی مانند تشنج و لنگش (مشکل در راه رفتن) را نشان دهند. تا کنون، تعداد زیادی از گلدن رتریورها را مشاهده کرده‌ایم که پس از مثبت شدن ارلیشیا، تشنج می‌کنند. سگ های دیگر ممکن است نارسایی کبد و یا کلیه داشته باشند. و برخی از آنها ممکن است به دلیل بزرگ شدن طحال یا تجمع غیرطبیعی مایع در شکم، شکم هایی به ظاهر حامله داشته باشند که ما آسیت می نامیم. به طور خلاصه، ارلیشیا بسته به سیستم اندامی که بر آن تأثیر می گذارد، ممکن است علائم بالینی زیادی را نشان دهد. ژرمن شپرد در صورت مثبت شدن این بیماری به توجه بیشتری نیاز دارد زیرا تأثیر آن برای آنها بدتر از هر نژاد دیگری است و ممکن است کشنده باشد.

انتقال تب دنگی

ویروس دنگی از طریق خون آلوده و اهدای عضو منتقل می‌شود.اگر فرد مبتلا به دنگی عضو یا خون اهدا کند، ممکن است فردی که عضو یا خون را دریافت می‌کند به دنگی مبتلا شود. جالب است که بدانید انتقال کاملا دو طرفه است. یعنی هم پشه ی آلوده میتواند انسان سالم را مبتلا به تب دنگی کند و هم انسان آلوده میتواند پشه ی سالم را ویروسی کند. احتمال اینکه پشه بر روی حیوانات خانگی بنشیند و آنها را نیش بزند بسیار کم است زیرا این پشه نزدیک به انسان‌ها زندگی می‌کند و به جای حیوان‌ها از انسان‌ها تغذیه می‌کند. اما غیر ممکن نیست و میتواند در ظرف آب حیوانات خانگی شما تخم گذاری کند.

پیشگیری

اگر هدف شما پیشگیری از ابتلا به ارلیشیوز سگ است که کار کمی سخت است اما دارو ها و روش های پیشگیری زیادی از ابتلا به آن در دسترس صاحبان سگ ها قرار گرفته است که در پایین برای شما موارد آن را آورده ایم.

1. از دارو ها و اسپری های پیشگیری از کک و کنه استفاده کنید. مثلا از قطره های ضد کک و کنه تریکسی ، سم های سایپرهالومترین و … استفاده کنید.

2. تا حد امکان رطوبت محیط زندگی سگ خود را بالا نبرید. زیرا کنه ها علاقه بیشتری به زندگی در محیط مرطوب دارند.

3. قفس آنها را با فرچه بخوبی تمیز کنید زیرا این کنه ها می توانند به مدت 6 ماه تا یک سال و نیم بدون تغذیه در شکاف ها پنهان شوند.

پیشگیری از ابتلای سگ و گربه به تب دنگی نیز شامل :

کاهش آب راکد در جایی که پشه ها تخم می کنند.

• ظروف پر از آب را در حیاط خود خالی کنید. مثلا استخر آب را بپوشانید.
• کاسه آب حیوانات خانگی را روزانه عوض کنید.
• استخرهای نادیده گرفته شده یا آب راکد نزدیک به محیط زندگی خود را سریعا به مرکز بهداشت و شهرداری گزارش نمایید.
• درصورت امکان دور تا دور قفس سگتان را با پشه بند بپوشانید و فضای کمی را برای ورود به لانه آنها باقی بزارید.