سگ‌های خانگی در طول زند‌گی خود به منظور انجام اعمالی از قبیل معاینه، درمان و تزریق واکسن، با دامپزشک‌ها مواجه خواهند شد اما به دلایلی چون ترس، اضطراب، دریافت حس منفی، عدم آشنایی با دامپزشک و… ممکن است این رویارویی برای آنها خوشایند نباشد. طبق آخرین پژوهش‌ها و تحقیقات، رویارویی با دامپزشک و سایر پرسنل کلینیک‌های درمان حیوانات خانگی، از مهم‌ترین عوامل ایجاد استرس و اضطراب و در نهایت بیماری‌ها و اختلالات روانی و یا حتی افسردگی شدید در سگ‌های خانگی است و متاسفانه بسیاری به علت عدم آگاهی لازم یا دریافت آموزش‌های نادرست، نسبت به کاهش اضطراب سگ و کنترل اختلالات روانی آن بی توجه‌‌‌اند.
اضطراب و استرس سگ در مطب دامپزشک و یا دیگر موقعیت‌های استرس‌زا با علائم به خصوصی چون عقب کشیدن گوش‌ها، پایین نگه داشتن دم( بین دوپا)، ترشح بزاق زیاد ( یا کف دهانی )، خمیازه، لیس زدن قلاده و پوزبند و همچنین بالا بردن پنجه‌های جلویی به راحتی قابل مشاهده است؛ درموارد شدیدتر سگ با پنهان شدن، نفس نفس زدن و لرزش غیرطبیعی (تشنج)، اضطراب خود را نشان می‌دهد. بهتر است پیش از ملاحظه هر یک از علائم یاد شده با انجام اقدامات لازم به منظور کاهش اضطراب سگ و یا حتی جلوگیری از بروز اضطراب در سگ اقدام کنید.
- اولین و بارز ترین نشانه اضطراب سگ در دامپزشکی، پناه بردن از دامپزشک به سمت صاحب خود است. در چنین شرایطی اجبار به معاینه موجب کاهش اعتماد سگ به صاحب شده و علاوه بر اضطراب دامپزشکی، خطر اختلالات روانی دیگری چون اضطراب تنهایی را در سگ ایجاد میکند.
اولین دیدار با دامپزشک چگونه در کاهش اضطراب سگ تاثیر گذار خواهد بود؟
اولین تجارب و اتفاقات می‌تواند موجب ایجاد احساس هیجان و یا حتی ترس در سگها شود و مراجعه به مطب دامپزشک یا دیگر کلینیک‌های درمان حیوانات خانگی، برای اولین بار، از این قاعده مستثنا نیست؛ عوامل متعددی می‌توانند در بروز این احساسات دخیل باشند و آن را تحت کنترل قرار دهند که شناخت و جلوگیری از آنها به کاهش اضطراب سگ و سلامت روانی آن کمک خواهد کرد. پس فراموش نکنید که شناخت از رفتار دامپزشک نیز بسیار موثر است.
- اثر پذیری حیوانات از یکدیگر می‌تواند سبب انتقال احساسات از جمله ترس و اضطراب سایر حاضرین مطب به سگ شما شود؛ بنابراین مراجعه خصوصی یا ویزیت سگ توسط دامپزشک به دور از اتاق انتظار، انتخاب مناسبی خواهد بود.
- تجربه اتفاقات جدید مانند گردش با اتومبیل، اسباب بازی و قلاده جدید، امتحان غذاهای جدید و… پیش از اولین مراجعه به دامپزشک می‌تواند ترس سگ را تا چند برابر افزایش دهد و اضراب آن را تشدید کند. بنابراین برای کاهش اضطراب سگ بهتر است اینگونه اتفاقات را چند روز قبل یا بعد از زمان مربوط به دیدار حیوان با دامپزشک ریزی کنید.
- به منظور کاهش اضطراب سگ، در صورت مواجهه با سایر اتفاقات هیجان‌انگیزِ تلخ و شیرین، در روز اولین مراجعه، از تخلیه و بروز احساسات مقابل حیوان خود اجتناب کنید چرا که موجب انتقال ترس و هیجان غیر عادی به سگ خواهد شد. ( منظور تخلیه انرژی کردن نیست – تخلیه انرژی شما بر روی سگ :)
علاوه بر موارد مذکور، لازم است تمام تلاش خود را جهت رقم زدن بهترین ملاقات حیوان با دامپزشک و همچنین مناسب ترین حالت آشنایی سگ با محیط درمانی، به کار گیرید چرا که اولین ملاقات، تاثیر بسزایی در کاهش اضطراب سگ برای مراتب بعدی مراجعه خواهد داشت.
- اگر هر روز به همراه سگتان به قدم زدن یا انجام سایر اعمال می‌پردازید، در روز معاینه استثنا قائل نشوید زیرا سگها متوجه غیرعادی و متفاوت بودن آن روز خواهند شد.
ارتباط رفتار پرسنل با کاهش اضطراب سگ
دامپزشکان و سایر پرسنل در بسیاری از کلینیک‌ها، برای برقراری ارتباط مثبت و همچنین بدون ترس و دغدغه روانی با حیوانات آموزش دیده‌‌‌اند و ” مجوز درمان بدون ترس” را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در این کلینیک‌ها اولویت در تمامی مراحل درمان و معاینه، آرامش حیوان بوده و عدم ایجاد هر نوع ترس، استرس و دغدغه روانی تضمین میشود. هدف از ایجاد کلینیک‌های بدون ترس، کاهش و یا حذف عوامل استرس‌زا درکل فرایند درمان است؛ با توجه به نظر اکثر کارشناسان مبنی بر استرس‌زا بودن درمان به صورت اجباری، مهم ترین برنامه کلینیک‌های مورد نظر، مشارکت حیوان درتمامی مراحل درمان و امور مرتبط با آن است.
داستان لئو سگ اشپیتزی که به دلیل رفتار نامناسب یکی از دامپزشکان دچار معضل رفتاری شد : لئو یک سگ 1 ساله ای که برای معاینه و تزریق واکسیناسیون به یکی از کلینیک های دامپزشکی مراجعه میکند اما به دلیل عدم تخلیه انرژی شروع به واق زدن و پرخاشگری میکند. بدلیل بی تجربگی دامپزشک اقدام به زدن و داد کشیدن بر سر او میکند. مدت ها از این داستان میگذرد اما همچنان لئو با رفتن نزد دامپزشکان دیگر اینبار پرخاشگری از روی ترس میکند. آیا واقعا مشکل رفتاری او حل خواهد شد ؟! از تجربه ی رفتار دامپزشکان با سگ های خود در پایین این صفحه با ما در ارتباط باشید.
ترفند‌های کاهش اضطراب سگ هنگام تزریق واکسن
برای جلوگیری از ابتلا سگها به بیماری‌های گوناگون، تزریق واکسن‌های گوناگون به طور منظم ضرورت دارد. دردناک بودن و ترس سگ از تزریق واکسن می‌تواند مراحل واکسیناسیون را سخت و دشوار کند؛ بنابراین کسب آگاهی کافی از راهکارهای کاهش استرس سگ به هنگام تزریق، مفید خواهد بود. برای تسهیل این فرآیند، آشنا کردن حیوان با محیط مربوطه قبل از انجام تزریق، از طریق بازی و سرگرمی توصیه میشود. با توجه به اینکه مهار احساس درد حیوان هنگام تزریق موجب افزایش ترس آن میشود، سرگرم کردن سگ با غذا و یا اسباب بازی موردعلاقه می‌تواند جایگزین مناسبی باشد؛ درچنین شرایطی حیوان درد تزریق را احساس نکرده و نه تنها واکسیناسیون استرس‌زا نخواهد بود بلکه به سبب وجود علاقه‌مندی‌های سگ در محیط، موجب ایجاد حس مثبت خواهد شد.
برای کاهش اضطراب سگ، از هر فرصتی استفاده کنید
قبل از مراجعه به مطب دامپزشک، با ماساژ، پخش موزیک آرامش بخش، استحمام ( زیاد توصیه نمیشود )، آراستگی، پیاده روی و سایر اعمالی که موجب تقویت اعتماد به نفس سگ میشود، آمادگی لازم را ایجاد کنید. پیش بینی زمان انتظار در مطب و فراهم کردن ابزار و خوراکی‌های لازم برای سرگرم کردن سگ، جهت ایجاد حس مثبت نسبت به محیط کلینیک، توصیه میشود. به همراه سگ خود، نسبت به آشنایی با سایر بخش‌های محیط درمانی اقدام کنید چرا که با این کار موجب کاهش اضطراب سگ و اطمینان او نسبت به کلینیک می‌شوید.
- از مناسب بودن رفتار پرسنل در محیط درمان، با حیوان اطمینان حاصل کنید تا خاطره خوبی از دامپزشکی در ذهن او ثبت شود.
با رفت و آمد مداوم به کلینیک، کاهش استرس سگ را تسهیل کنید
شناختن محیط توسط سگ ها، حس ترس و اضطراب آنها را کاهش می‌دهد. در کنار اقدامات مرتبط با تبدیل محیط درمانی به تفریحی، رفت و آمد مداوم و آشنایی بیشتر با بخش‌های مختلف کلینیک به کاهش اضطراب سگ کمک خواهد کرد. شایان ذکر است مراجعه زیاد به منظور معاینه و درمان و یا تزریق، هدف بحث نبوده و بهتر است مراجعه با مقاصدی چون دیدار صمیمانه با دامپزشک، قدم زدن در محوطه، آشنایی با سایر بخش‌های محیط درمانی و … انجام شود.
تعلیم و تربیت به منظور کاهش اضطراب سگ
اگر در شرایط نگهداری از توله‌سگ هستید میتوانید با تعلیم و آموزش، امور مربوط به معاینه را با حیوان خود تمرین کنید تا از هیجان و ترس آن هنگام مواجهه با دامپزشک بکاهید. با توجه به اقدامات انجام شده توسط دامپزشک حین معاینه و معالجه و نظر کارشناسان و مربیان تربیتی سگ، به تعالیم لازم جهت آماده‌سازی حیوان می‌پردازیم.
- در صورت تعلیم صحیح و رفتار مناسب، سگ درد واکسیناسیون را حس نکرده و به مقاومت نمی‌پردازد.
- نترسیدن از لمس شدن را به سگتان یاد دهید.
برای این کار مقابل سگتان بایستید و با حرکات دست او را به سمت خود فرا خوانید؛ هنگامی که به سوی شما آمد با به کار بردن جملات مخصوص به تشویق و تحسین او بپردازید؛ برای چند لحظه دستانتان را پشت سرتان مخفی کنید و مجددا اعمال یاد شده را تکرار کنید. با بیشتر کردن فاصله تا سگ، به او بیاموزید که تحت هر شرایطی هنگام فراخوانی، حرکت به سوی شما الزامیست.
هنگام معاینه از دامپزشک بخواهید با زبان بدن و حرکات دست سگ را به سمت خود دعوت کند و از جملات تشویقی شما استفاده کند؛ این امر علاوه بر القای اعتماد به نفس، سبب افزایش احساس صمیمیت میان حیوان و دامپزشک و در نهایت کاهش اضطراب سگ میشود.
- برای حیوان خود نقش یک دامپزشک را بازی کنید.
هنگام بازی و تفریح با سگ خود، همانند یک دامپزشک به بررسی دهان، گوش‌ها و پنجه هایش بپردازید به طوری که تصور کند این اعمال بخشی از تفریحات روزمره است؛ پس از آن از طریق بیان جملات ویژه و خوراکی‌های موردعلاقه به تشویق آن بپردازید. به این گونه سگ هنگام مراجعه به مطب، معالجه ومعاینه چیزی جر تفریح و سرگرمی همیشگی احساس نمیکند؛ تجربه جدید سبب استرس او نمیشود و با دامپزشک رابطه‌ای صمیمانه برقرار میکند.
- سگ خود را به بغل شدن عادت دهید.
بسیاری از سگها با بغل شدن آشنایی ندارند؛ بنابراین انجام این کار توسط دامپزشک برای اولین بار، موجب ایجاد حس هیجان و یا حتی ترس در حیوان شده و امور معاینه را دچار اختلال خواهد کرد. جلوگیری از این اتفاق نیازمند کاهش اضطراب سگ است و به این منظور عادت دادن سگ به بغل شدن و انجام تمرینات مربوطه ضرورت دارد.
برای این آموزش به هیچ عنوان اقدام به بغل کردن سگتان به صورت ناگهانی نکنید. میتوانید به جای بغل از واژه خاصی استفاده کنید و با بیان کردن آن به حیوان بفهمانید که به آغوشتان بشتابد. دامپزشک نیز می‌تواند با استفاده از همان واژه سگ را در آغوش بگیرد و حس صمیمیت را به آن منتقل کند.
- سرگرم کردن سگ در زمان ترس و اضطراب، در کنار رفتار محبت آمیز و با سیاست دامپزشک، موجب ایجاد ذهنیت تفریح و بازی برای حیوان هنگام معاینه یا معالجه خواهد شد.
- سگ را برای نشستن روی میز آماده کنید.
با احتمال اینک دامپزشک به انجام فرایند درمان روی تخت یا میز بپردازد، لازم است آمادگی کافی را جهت کاهش اضطراب سگ به وجود آوریم. از میز‌های کم ارتفاع شروع کرده، سگتان را روی میز بگذارید و برای این کار به او پاداش دهید؛ به تدریج ارتفاع میز را افزایش دهید تا زمانی که از کاهش ترس سگ نسبت به ارتفاع اطمینان حاصل کنید. اعمال مذکور را تکرار کنید تا آماده شدن کامل حیوان تکرار کنید. پس از معاینه نیز پاداش سگ را فراموش نکنید.
تمامی تعالیم و آموزش‌‌ها نیازمند صبر و آرامش شما هستند. اگر حیوانتان به مقاومت و ممانعت پرداخت یا همراه با سرپیچی از دستورات، علائم اضطراب نشان داد، ادامه دادن آموزش صلاح نبوده و سگ نیازمند ۲۰ الی ۳۰ دقیقه استراحت می‌باشد. به هیچ عنوان سگ را به خاطر سرپیچی از فرامین تنبیه نکنید چرا که هدف از این تعالیم کاهش اضطراب است و این کار نتیجه‌‌ای عکس و در نهایت اختلالات روانی را در پی خواهد داشت.
اگر معاینه یا معالجه حیوانتان نیازمند پیش زمینه هایی چون آزمایش، جراحی، تعویض پانسمان و…است، حتما دستورات لازم را از دامپزشک معالج دریافت کرده و نسبت به آماده سازی سگ برای پیش زمینه‌های مورد نظراقدام کنید.
- اندازه گیری وزن از دیگر اقدامات مراکز درمان حیوانات خانگی است که می‌تواند برای سگ ها ترسناک و استرس‌زا باشد؛آماده سازی و تعلیم سگ برای آرام نشستن روی ترازو از دیگر آموزش هایی است که میتوانید در صورت داشتن ترازو در منزل، به آن بپردازید.
- در صمیمیت با دامپزشک جهت کاهش اضطراب سگ، افراط نکنید.
یکی از روش‌های کاهش اضطراب سگ صمیمیت با دامپزشک و پرسنل محیط درمان واطمینان از در امان ماندن توسط آنها است؛ اگر در مواردی مثل دیدار یا مشارکت دامپزشک در بازی‌ها زیاده روی شود، حیوان علاوه بر احساس صمیمیت، وابستگی به دامپزشک را نیز احساس خواهد کرد. در این صورت اگر بنا به هر دلیلی ملاقات‌ها کاهش یابد و یا دامپزشک دیگری در جریان معاینه و معالجه سگ قرار گیرد، علائم افسردگی و بیماری‌های روانی همچون اضطراب جدایی در سگ ها در حیوان قابل مشاهده خواهد بود که در صورت تشدید علائم، سلامت جسمانی سگ مورد تهدید قرار می‌گیرد؛ بنابراین لازم است کنترل روابط سگ و دامپزشک مورد توجه قرار گیرد. اینها همگی نکاتیست که به افزایش طول عمر سگ شما کمک میکند.
رفتارشناسی سگ ها در مورد رفع استرس و اضطراب مواجهه با رفتن به دامپزشکی
سید رضا نبوی چاشمی مربی و رفتارشناس سگ های مجموعه همیارپت اینگونه میگوید
در کتاب های رفتارشناسی همچون کتاب ذهن سگ های نوشته دکتر بروس فوگل آمده است که ” همه سگ ها از قدرت شناخت ویژه ای برخوردار هستند. هنگامی که سگها به اطلاعاتی درباره محیط خود نیاز دارند، مغز شروع به پرازش میکند و به این فرایند شناخت گفته میشود. ذهن سگ ها به طرز برجسته ای در شناخت خوب عمل میکند. آنها بطور شگفت انگیزی به جزئیات حساس هستن و حتی متوجه تغییرات نامحسوس در ما و محیط میشوند. به همین دلیل است که حتی قبل از اینکه وسائلتان رابرای تعطیلات آخر هفته جمع میکنید ، آنها متوجه این موضوع میشوند یا حتی قبل از اینکه کلید ماشینتان را بردارید میدانند که قرار است آنها را به دامپزشکی ببرید.” از همین رو نیاز است که تبعیضی بین بیرون بردن سگ برای گردش یا بردن به دامپزشکی قائل نشوید. انگار نه انگار که شرایط فرق کرده است. انرژی مثبت و خوش بینانه خود را در تمام روز داشته باشید و به چیز های منفی فکر نکنید.
تخلیه انرژی ذهنی و جسمی را با سگ خود انجام دهید و به هیچ عنوان ترسیدن و لرزیدن های او را تایید نکنید. در اینجور مواقع در گله سگ ها ، سگ مادر هیچگونه اعتنایی به توله خود نمیکند. در اکثر مواقع با دیدن ترس سگمان او را نوازش میکنیم که این کاملاً اشتباه است و در حقیقت به او تاییدیه مثبت بالینی داده ایم.
پیشنهاد مقاله بعدی » درباره ترس از سگ یا سینوفوبیا چه میدانید؟
- تمامی تعالیم در صورتی که صحیح، همراه با آرامش و صبر اجرا شوند، آمادگی کامل حیوان را در پی خواهند داشت.
کلام آخر
راهکارهای زیادی برای پیشگیری و همچنین کاهش اضطراب سگ در شرایط گوناگون وجود دارد که در صورت نادیده گرفته شدن و بی توجهی، بروز بیماری‌های روانی و افسرگی در حیوان، دور از انتظار نیست. چرت زدن بیش از حد و لیسیدن لب‌ها،بی اشتهایی، تنبلی غیرعادی، غرش‌های بی جا، خرناس کشیدن، لرزش‌های قابل مشاهده، قراردادن دم بین پاها، پایین انداختن سر و ریزش غیر طبیعی موها، از علائم افسردگی و بیماری‌های روانی مذکور هستند که می‌توانند سایر فعالیت‌های حیوان را تحت تاثیر قرار دهند. بیماری‌های حاد و افسردگی‌های شدید با راهکارهای ارائه شده در این مقاله قابل درمان نبوده و در صورت مشاهده بهتر است در اسرع وقت یک دامپزشک یا مربی رفتار شناس سگ در جریان معالجه قرار گیرد.
منبع » akc
